Twórcy botanika opracowali także koncepcję Mikołowa jako miasta-ogrodu, w którym ważne miejsce zajmują tereny zielone. Ma ona m.in. polegać na rozproszeniu niektórych kolekcji Ogrodu Botanicznego w przestrzeni miasta ? w parkach, na skwerach, ale także w szkolnych i przydomowych ogródkach czy na działkach. Już dziś Mikołów zachwyca różnorodnością przyrodniczą. Na jego obszarze, oprócz Śląskiego Ogrodu Botanicznego, mieszczą się dwa zespoły przyrodniczo-krajobrazowe ? Dolina Jamny i Wzgórze Kamionka. W mieście znajduje się 7 pomników przyrody – jest to 6 pojedynczych drzew oraz  grupa 6 drzew, a w sąsiedztwie rynku rozciągają się miejskie Planty. Początki tego pięknego parku, który stał się także częścią historii Mikołowa, sięgają XVIII w. W 2001 r. odnowione Planty zostały wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego.